Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych

Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych dotyczące odpowiedzialnego prowadzenia działalności biznesowej to zestaw zaleceń opracowanych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (z ang. Organisation for Economic Co-operation and Development), które wskazują firmom, jak prowadzić działalność w sposób etyczny i zgodny z normami międzynarodowymi.

Znaczenie Wytycznych OECD
Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych stanowią fundament odpowiedzialnego zarządzania i działalności biznesowej na całym świecie. Obejmują one szeroki wachlarz zasad i standardów, które mają na celu zapewnienie firmom wsparcia w zarządzaniu ich wpływem na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę. Wytyczne te pomagają firmom we wdrażaniu zasad zrównoważonego rozwoju, w tym w zakresie ochrony praw człowieka, środowiska naturalnego, przejrzystości działań oraz zarządzania łańcuchem dostaw. Choć Wytyczne są zaleceniami, to ich przestrzeganie jest istotne nie tylko w kontekście etycznym, ale także w obliczu rosnących wymagań regulacyjnych na całym świecie.

Kluczowe obszary Wytycznych OECD
Wytyczne OECD obejmują 11 głównych zasad, które przedsiębiorstwa wielonarodowe
powinny przestrzegać, aby działać odpowiedzialnie. Do najistotniejszych obszarów należą:

  1. Poszanowanie praw człowieka i praw pracowniczych
    Firmy muszą przestrzegać podstawowych praw człowieka, co oznacza między innymi eliminację wszelkiej dyskryminacji, zapewnienie równości płci, a także przestrzeganie wolności związków zawodowych. Zgodnie z Wytycznymi OECD, przedsiębiorstwa mają także obowiązek zapewnienia godnych warunków pracy i przestrzegania praw pracowników.
  2. Ochrona środowiska
    Wytyczne OECD nakładają na firmy obowiązek działań zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju, co obejmuje zarówno ochronę środowiska naturalnego, jak i minimalizowanie negatywnego wpływu działalności gospodarczej na ekosystem. Oznacza to m.in. odpowiedzialne gospodarowanie zasobami naturalnymi, redukcję emisji spalin i gazów cieplarnianych oraz dbanie o bioróżnorodność.
  3. Zarządzanie łańcuchem dostaw
    Firmy muszą zapewnić, że ich dostawcy przestrzegają tych samych standardów odpowiedzialności społecznej i ekologicznej. Praktyki te obejmują zarówno wybór odpowiednich partnerów biznesowych, jak i monitorowanie działań dostawców, aby upewnić się, że ich działalność jest zgodna z etycznymi normami.
  4. Transparentność i raportowanie
    Firmy mają obowiązek regularnie raportować o swoich działaniach w zakresie odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. Dzięki temu interesariusze – w tym klienci, inwestorzy, organizacje pozarządowe czy rządy – mają pełny wgląd w działalność przedsiębiorstw, co pozwala na monitorowanie ich wpływu na otoczenie.
  5. Zwalczanie korupcji
    Wytyczne OECD nakładają również obowiązek przeciwdziałania korupcji. Przedsiębiorstwa
    powinny wprowadzać wewnętrzne procedury i zasady, które zapobiegają oszustwom
    i korupcyjnym praktykom. Działania te mają na celu zapewnienie transparentności
    w transakcjach biznesowych oraz utrzymanie etycznych standardów w kontaktach
    handlowych.

Wytyczne OECD, a zrównoważony rozwój
Zrównoważony rozwój stanowi centralny punkt Wytycznych OECD. Firmy, które przestrzegają tych zasad, przyczyniają się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju, takich jak ochrona środowiska, równość społeczna czy poprawa jakości życia. Przedsiębiorstwa, które wdrażają te zasady, nie tylko minimalizują ryzyka związane z działalnością na rynku międzynarodowym, ale również stają się liderami odpowiedzialnego biznesu, co z kolei przyczynia się do ich długofalowego sukcesu.

Należyta staranność, czyli fundament odpowiedzialnego raportowania ESG

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) opierają się na trzech kluczowych zasadach: podejściu opartym na łańcuchu wartości, podwójnej istotności oraz zasadzie należytej staranności. Każda z nich odgrywa istotną rolę w tworzeniu kompleksowego i przejrzystego systemu raportowania ESG, jednak to właśnie należyta staranność wskazuje na konieczność całościowego zarządzania ryzykami i wpływami przedsiębiorstwa – zarówno w jego bezpośredniej działalności, jak i w całym łańcuchu wartości.


Należyta staranność (z ang. Due Diligance), jako kluczowa zasada wynikająca z ESRS, stawia przed przedsiębiorstwami wymóg systematycznego identyfikowania i zarządzania negatywnymi skutkami ich działalności oraz poszukiwania sposobów na zwiększenie pozytywnego wpływu.


Należyta staranność według ESRS
W ESRS należyta staranność pełni centralną rolę jako mechanizm zapewniający odpowiedzialne zarządzanie wpływem przedsiębiorstwa na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Zasada ta odnosi się nie tylko do działalności przedsiębiorstwa, ale również do jej całego łańcucha wartości – dostawców, partnerów biznesowych i klientów.
ESRS precyzują, że należyta staranność powinna obejmować:
– Identyfikację ryzyk i szans w obszarze ESG
– Zapobieganie i minimalizowanie negatywnego wpływ działalności przedsiębiorstwa
– Monitorowanie działań i ich wyników
– Transparentne raportowanie, które buduje zaufanie interesariuszy

Należyta staranność w kontekście międzynarodowych wytycznych
Zasada należytej staranności zawarta w ESRS jest ściśle związana z globalnymi standardami i wytycznymi, które wspierają odpowiedzialne praktyki biznesowe. W szczególności ESRS odwołują się do Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, które stanowią fundament dla firm podejmujących działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Kluczowe elementy należytej staranności
Proces należytej staranności zgodny z ESRS to kompleksowe podejście do zarządzania wpływem firmy, które obejmuje:

  1. Analizę ryzyk i wpływów

Identyfikację wszystkich aspektów działalności, które mogą mieć wpływ na środowisko, społeczeństwo oraz ład korporacyjny, zarówno w działalności własnej, jak i w całym łańcuchu wartości.

  1. Działania zapobiegawcze i naprawcze

Wdrażanie strategii minimalizujących negatywny wpływ działalności, takich jak redukcja emisji, etyczne podejście do pracy i poszanowania praw człowieka.

  1. Współpracę z interesariuszami

Angażowanie partnerów biznesowych, klientów i dostawców w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

  1. Raportowanie i monitorowanie wyników

Zbieranie danych i publikowanie raportów ESG zgodnych z wymogami ESRS, które są podstawą do budowy transparentnego wizerunku firmy.

Jak wdrożyć należytą staranność w przedsiębiorstwie?

  1. Przyjęcie międzynarodowych standardów

Opieranie działań na Wytycznych OECD oraz Wytycznych ONZ, które dostarczają wytycznych dotyczących odpowiedzialnego zarządzania.

  1. Opracowanie polityki z obszaru ESG

Włączenie zasad należytej staranności do strategii przedsiębiorstwa i wdrożenie mechanizmów zarządzania ryzykiem.

  1. Edukacja i zaangażowanie pracowników

Budowanie kultury organizacyjnej, która promuje odpowiedzialne postawy i działania w obszarze ESG.

  1. Regularne raportowanie

Zgodnie z wymogami ESRS, obejmujące kluczowe dane dotyczące wpływu przedsiębiorstwa na środowisko i społeczeństwo.

Podwójna istotność, czyli narzędzie do identyfikacji kluczowych kwestii z obszaru ESG

Wraz z wprowadzeniem nowych przepisów dotyczących sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej, przedsiębiorstwa stoją przed wyzwaniem, jak w sposób precyzyjny i transparentny określić zakres informacji, które powinny znaleźć się w ich raportach. Ocena podwójnej istotności (z ang. Double Materiality Assessment) to narzędzie, które pozwala firmom zidentyfikować kluczowe kwestie związane z ich wpływem na otoczenie oraz ryzykami i szansami wynikającymi ze zrównoważonego rozwoju.

Podwójna istotność jest fundamentem sprawozdawczości zgodnej z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju wprowadzonymi w ramach Dyrektywy CSRD. Dzięki temu podejściu firmy mogą określić, które kwestie dotyczące zrównoważonego rozwoju są najbardziej istotne zarówno z perspektywy finansowej, jak i ich wpływu na otoczenie.

Na czym polega podwójna istotność?
Ocena podwójnej istotności umożliwia firmom identyfikację kluczowych kwestii
zrównoważonego rozwoju z dwóch perspektyw:

  1. Wpływu otoczenia na działalność firmy (materialność finansowa)
    W tej części oceny firma identyfikuje kwestie, które mogą istotnie wpłynąć na jej wyniki
    finansowe, działalność operacyjną oraz strategię biznesową. Przykładowo, mogą to być zmiany regulacyjne, koszty wynikające z emisji CO2 czy ryzyka związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, które wpływają na łańcuch dostaw.
  2. Wpływu działalności firmy na otocznie (materialność wpływu)
    Ten aspekt koncentruje się na analizie, jak działania przedsiębiorstwa oddziałują na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. Mogą to być takie kwestie jak emisje gazów cieplarnianych, zużycie zasobów naturalnych, przestrzeganie praw człowieka czy warunki pracy w łańcuchu dostaw.

Dlaczego ocena podwójnej istotności jest wymagana?
Obowiązek przeprowadzenie oceny podwójnej istotności wynika bezpośrednio z Dyrektywy CSRD oraz Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju, które definiują standardy raportowania danych z obszaru ESG. Firmy zobowiązane do sporządzenia takich raportów muszą udokumentować proces identyfikacji kluczowych kwestii zrównoważonego rozwoju, co umożliwia:

Spełnienie wymagań regulacyjnych
Dyrektywa CSRD wymaga, aby raporty ESG obejmowały wyłącznie te informacje, które zostały uznane za istotne w procesie oceny. Przeprowadzenie tej analizy jest zatem kluczowe, aby raporty były zgodne z przepisami i spełniały standardy ESRS.

Określenie kluczowych kwestii

Ocena podwójnej istotności pozwala firmie jasno określić, które aspekty środowiskowe,
społeczne i związane z ładem korporacyjnym są najbardziej istotne. Dzięki temu raporty
koncentrują się na zagadnieniach kluczowych dla działalności przedsiębiorstwa i jego
otoczenia.

Lepsze zarządzanie ryzykiem i szansami
Ocena podwójnej istotności umożliwia firmom identyfikację zarówno ryzyk, jak i szans związanych z obszarem ESG, wspierając długoterminowe planowanie strategiczne.

Budowanie zaufania interesariuszy
Transparentne raportowanie danych z obszaru ESG oparte na rzetelnie przeprowadzonej ocenie podwójnej istotności, wzmacnia zaufanie inwestorów, klientów i innych interesariuszy.