Należyta staranność, czyli fundament odpowiedzialnego raportowania ESG

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) opierają się na trzech kluczowych zasadach: podejściu opartym na łańcuchu wartości, podwójnej istotności oraz zasadzie należytej staranności. Każda z nich odgrywa istotną rolę w tworzeniu kompleksowego i przejrzystego systemu raportowania ESG, jednak to właśnie należyta staranność wskazuje na konieczność całościowego zarządzania ryzykami i wpływami przedsiębiorstwa – zarówno w jego bezpośredniej działalności, jak i w całym łańcuchu wartości.


Należyta staranność (z ang. Due Diligance), jako kluczowa zasada wynikająca z ESRS, stawia przed przedsiębiorstwami wymóg systematycznego identyfikowania i zarządzania negatywnymi skutkami ich działalności oraz poszukiwania sposobów na zwiększenie pozytywnego wpływu.


Należyta staranność według ESRS
W ESRS należyta staranność pełni centralną rolę jako mechanizm zapewniający odpowiedzialne zarządzanie wpływem przedsiębiorstwa na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Zasada ta odnosi się nie tylko do działalności przedsiębiorstwa, ale również do jej całego łańcucha wartości – dostawców, partnerów biznesowych i klientów.
ESRS precyzują, że należyta staranność powinna obejmować:
– Identyfikację ryzyk i szans w obszarze ESG
– Zapobieganie i minimalizowanie negatywnego wpływ działalności przedsiębiorstwa
– Monitorowanie działań i ich wyników
– Transparentne raportowanie, które buduje zaufanie interesariuszy

Należyta staranność w kontekście międzynarodowych wytycznych
Zasada należytej staranności zawarta w ESRS jest ściśle związana z globalnymi standardami i wytycznymi, które wspierają odpowiedzialne praktyki biznesowe. W szczególności ESRS odwołują się do Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, które stanowią fundament dla firm podejmujących działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Kluczowe elementy należytej staranności
Proces należytej staranności zgodny z ESRS to kompleksowe podejście do zarządzania wpływem firmy, które obejmuje:

  1. Analizę ryzyk i wpływów

Identyfikację wszystkich aspektów działalności, które mogą mieć wpływ na środowisko, społeczeństwo oraz ład korporacyjny, zarówno w działalności własnej, jak i w całym łańcuchu wartości.

  1. Działania zapobiegawcze i naprawcze

Wdrażanie strategii minimalizujących negatywny wpływ działalności, takich jak redukcja emisji, etyczne podejście do pracy i poszanowania praw człowieka.

  1. Współpracę z interesariuszami

Angażowanie partnerów biznesowych, klientów i dostawców w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

  1. Raportowanie i monitorowanie wyników

Zbieranie danych i publikowanie raportów ESG zgodnych z wymogami ESRS, które są podstawą do budowy transparentnego wizerunku firmy.

Jak wdrożyć należytą staranność w przedsiębiorstwie?

  1. Przyjęcie międzynarodowych standardów

Opieranie działań na Wytycznych OECD oraz Wytycznych ONZ, które dostarczają wytycznych dotyczących odpowiedzialnego zarządzania.

  1. Opracowanie polityki z obszaru ESG

Włączenie zasad należytej staranności do strategii przedsiębiorstwa i wdrożenie mechanizmów zarządzania ryzykiem.

  1. Edukacja i zaangażowanie pracowników

Budowanie kultury organizacyjnej, która promuje odpowiedzialne postawy i działania w obszarze ESG.

  1. Regularne raportowanie

Zgodnie z wymogami ESRS, obejmujące kluczowe dane dotyczące wpływu przedsiębiorstwa na środowisko i społeczeństwo.

Podwójna istotność, czyli narzędzie do identyfikacji kluczowych kwestii z obszaru ESG

Wraz z wprowadzeniem nowych przepisów dotyczących sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej, przedsiębiorstwa stoją przed wyzwaniem, jak w sposób precyzyjny i transparentny określić zakres informacji, które powinny znaleźć się w ich raportach. Ocena podwójnej istotności (z ang. Double Materiality Assessment) to narzędzie, które pozwala firmom zidentyfikować kluczowe kwestie związane z ich wpływem na otoczenie oraz ryzykami i szansami wynikającymi ze zrównoważonego rozwoju.

Podwójna istotność jest fundamentem sprawozdawczości zgodnej z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju wprowadzonymi w ramach Dyrektywy CSRD. Dzięki temu podejściu firmy mogą określić, które kwestie dotyczące zrównoważonego rozwoju są najbardziej istotne zarówno z perspektywy finansowej, jak i ich wpływu na otoczenie.

Na czym polega podwójna istotność?
Ocena podwójnej istotności umożliwia firmom identyfikację kluczowych kwestii
zrównoważonego rozwoju z dwóch perspektyw:

  1. Wpływu otoczenia na działalność firmy (materialność finansowa)
    W tej części oceny firma identyfikuje kwestie, które mogą istotnie wpłynąć na jej wyniki
    finansowe, działalność operacyjną oraz strategię biznesową. Przykładowo, mogą to być zmiany regulacyjne, koszty wynikające z emisji CO2 czy ryzyka związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, które wpływają na łańcuch dostaw.
  2. Wpływu działalności firmy na otocznie (materialność wpływu)
    Ten aspekt koncentruje się na analizie, jak działania przedsiębiorstwa oddziałują na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. Mogą to być takie kwestie jak emisje gazów cieplarnianych, zużycie zasobów naturalnych, przestrzeganie praw człowieka czy warunki pracy w łańcuchu dostaw.

Dlaczego ocena podwójnej istotności jest wymagana?
Obowiązek przeprowadzenie oceny podwójnej istotności wynika bezpośrednio z Dyrektywy CSRD oraz Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju, które definiują standardy raportowania danych z obszaru ESG. Firmy zobowiązane do sporządzenia takich raportów muszą udokumentować proces identyfikacji kluczowych kwestii zrównoważonego rozwoju, co umożliwia:

Spełnienie wymagań regulacyjnych
Dyrektywa CSRD wymaga, aby raporty ESG obejmowały wyłącznie te informacje, które zostały uznane za istotne w procesie oceny. Przeprowadzenie tej analizy jest zatem kluczowe, aby raporty były zgodne z przepisami i spełniały standardy ESRS.

Określenie kluczowych kwestii

Ocena podwójnej istotności pozwala firmie jasno określić, które aspekty środowiskowe,
społeczne i związane z ładem korporacyjnym są najbardziej istotne. Dzięki temu raporty
koncentrują się na zagadnieniach kluczowych dla działalności przedsiębiorstwa i jego
otoczenia.

Lepsze zarządzanie ryzykiem i szansami
Ocena podwójnej istotności umożliwia firmom identyfikację zarówno ryzyk, jak i szans związanych z obszarem ESG, wspierając długoterminowe planowanie strategiczne.

Budowanie zaufania interesariuszy
Transparentne raportowanie danych z obszaru ESG oparte na rzetelnie przeprowadzonej ocenie podwójnej istotności, wzmacnia zaufanie inwestorów, klientów i innych interesariuszy.

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju

Wprowadzenie Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (z ang. European Sustainability Reporting Standards) zwanych ESRS to kluczowy element wdrażania Dyrektywy CSRD, której celem jest zrewolucjonizowanie podejścia do raportowania danych z obszaru ESG.


Nowe wymogi mają nie tylko zwiększyć transparentność działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa, ale także ułatwić porównywalność raportów oraz promować odpowiedzialne i zrównoważone zarządzanie w całej Unii Europejskiej.

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju powstały jako odpowiedź na rosnące wymagania inwestorów, regulatorów oraz konsumentów, którzy oczekują bardziej szczegółowych i rzetelnych informacji na temat wpływu działalności przedsiębiorstw na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę.

W odróżnieniu od wcześniejszych praktyk raportowania danych niefinansowych, ESRS wprowadzają ujednolicone zasady, dzięki którym firmy z całej Unii Europejskiej będą raportować w oparciu o spójne i porównywalne standardy.

Standardy obejmują różnorodne obszary działalności przedsiębiorstw, koncentrując się na trzech kluczowych obszarach ESG:

Obszarze środowiskowym (E)
Przedsiębiorstwa będą zobowiązane do raportowania m.in. danych dotyczących emisji gazów cieplarnianych, zużycia energii, zarządzania odpadami czy działań związanych z adaptacją do zmian klimatu.

Obszarze społecznym (S)
Standardy wymagają przedstawienia informacji na temat wpływu działalności firmy na prawa człowieka, relacji z pracownikami oraz zaangażowania społecznego.

Obszarze zarządczym (G)
Obejmują m.in. kwestie dotyczące zarządzania ryzykiem, strukturą zarządu, etyki biznesowej.

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju zostały zaprojektowane z myślą o różnorodności firm działających w Unii Europejskiej, uwzględniając zarówno specyfikę sektorów, jak i skalę działalności. Dzięki temu raportowanie według ESRS pozwala na elastyczność w podejściu do przedstawiania danych, co ma szczególne znaczenie w przypadku mniejszych przedsiębiorstw czy organizacji z wybranych branż.

Kluczowym elementem ESRS jest zasada istotności, która stanowi fundament nowego sytemu raportowania gdyż firmy są zobowiązane raportować jedynie te kwestie, które mają rzeczywisty wpływ na ich działalność oraz otoczenie – środowiskowe, społeczne i gospodarcze.