Kogo i kiedy będzie obowiązywała Dyrektywa CSRD?

Dyrektywa CSRD to jedno z kluczowych narzędzi Unii Europejskiej, mające na celu zwiększenie odpowiedzialności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorstwa będą zobowiązane do raportowania działań związanych z kwestiami środowiskowymi, społecznymi i zarządczymi.

Dyrektywa wejdzie w życie w trzech fazach, stopniowo rozszerzając zakres obowiązków na coraz większą liczbę przedsiębiorstw.

Faza I: za rok obrotowy 2024

Pierwsza faza Dyrektywy CSRD zacznie obowiązywać od 2024 roku. W tej fazie raportowanie będzie obowiązywało przede wszystkim duże jednostki zainteresowania publicznego lub jednostki dominujące dużych grup, które zatrudniają powyżej 500 pracowników oraz spełniają jedno z kryteriów:
– suma aktywów bilansu powyżej 25 mln euro;
– przychody netto przekraczające 50 mln euro.

Te przedsiębiorstwa już obecnie podlegają obowiązkowi raportowania w ramach Dyrektywy NFRD, ale nowe przepisy wprowadzą bardziej szczegółowe wymagania, szczególnie w zakresie zastosowania Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju.

Faza II: za rok obrotowy 2026

Druga faza zacznie obowiązywać w 2025 roku i obejmie większy krąg firm, w tym duże przedsiębiorstwa zarówno notowane, jak i nienotowane na giełdzie papierów wartościowych oraz jednostki dominujące dużych grup, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów:
– zatrudniają powyżej 250 pracowników;
– suma aktywów bilansu powyżej 25 mln euro;
– przychody netto przekraczające 50 mln euro.

Przedsiębiorstwa te będą zobowiązane do raportowania zgodnie z nowymi wymaganiami Dyrektywy CSRD, które obejmują nie tylko kwestie środowiskowe, ale także społeczne i zarządcze, umożliwiając interesariuszom uzyskanie pełniejszego obrazu działalności przedsiębiorstw.

Faza III: za rok obrotowy 2026

Trzecia faza Dyrektywy wejdzie w życie w 2026 roku. Będzie to okres kiedy obowiązek raportowania obejmie małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na rynku regulowanym spełniające dwa z trzech poniższych kryteriów:
– zatrudniają powyżej 10 pracowników;
– suma aktywów bilansu powyżej 450 tys. euro;
– przychody netto przekraczające 950 tys. euro.

Chociaż małe i średnie przedsiębiorstwa będą raportować w ramach nowych przepisów, wymagania dla nich będą dostosowane do ich skali działalności. Przedsiębiorstwa te będą zobowiązane do przedstawienia raportów, ale w bardziej uproszczonej formie niż większe podmioty. Dodatkowo będą one mogły również skorzystać z odroczenie obowiązku raportowania do 2028 roku.

Dodatkowo od 2028 roku Dyrektywa CSRD obejmie także firmy spoza Unii Europejskiej, które prowadzą działalność na terenie UE. Dotyczyć to będzie przedsiębiorstw, które osiągają obrót netto w UE powyżej 150 mln euro.

Oznacza to, że nawet firmy spoza Unii Europejskiej, jeśli działają na europejskim rynku i mają znaczący wypływ na lokalne społeczności i środowisko, będą musiały spełnić wymogi raportowania zgodne z Dyrektywą CSRD.

Fazowe wdrożenie Dyrektywy CSRD daje przedsiębiorstwom czas na przygotowania, ale nie zwalnia z konieczności podjęcia działań już teraz. Implementacja wymagań sprawozdawczych wnikających z Dyrektywy to proces, który wymaga stworzenia odpowiednich procedur gromadzenia danych, ich weryfikacji oraz przeszkolenia pracowników.

Przedsiębiorstwa, które rozpoczną przygotowania wcześniej, zyskają przewagę konkurencyjną, wykazując swoje zaangażowanie w przejrzystość i zrównoważony rozwój. Brak działań przygotowawczych może natomiast prowadzić do ryzyka kar finansowych oraz utraty reputacji.

Jeśli Twoja firma mieści się w jednej z objętych Dyrektywą grup, nadchodzące przepisy mogą stanowić zarówno wyzwanie, jak i szanse na budowanie przewagi konkurencyjnej. Przyszłość raportowania to nie tylko spełnienie obowiązków prawnych, ale także krok w stronę budowy wiarygodnego i długofalowego rozwoju, który będzie doceniany przez interesariuszy i klientów.

Dyrektywa CSRD, czyli kluczowe zmiany w raportowaniu ESG

W obliczu rosnącej świadomości ekologicznej i społecznej, a także konieczności zrównoważonego zarządzania zasobami, Unia Europejska wprowadza nowe regulacje mające na celu poprawę transparentności i odpowiedzialności przedsiębiorstw. Jedną z kluczowych inicjatyw w tym zakresie jest Dyrektywa CSRD (z ang. Corporate Sustainability Reporting Directive), która zastąpi dotychczasową Dyrektywę NFRD (Non-Financial Reporting Directive).


Dyrektywa CSRD wprowadza szereg istotnych zmian w zakresie sprawozdawczości przedsiębiorstw wśród, których można wymienić następujące kluczowe zmiany:

Rozszerzenie zakresu podmiotów zobowiązanych do raportowania


Wcześniej obowiązek ten dotyczył wyłącznie dużych podmiotów notowanych na giełdzie papierów wartościowych, natomiast zgodnie z nowymi przepisami obejmie on zarówno duże podmioty notowane, jak i nienotowane. Dodatkowo obowiązek ten będzie dotyczył małych i średnich przedsiębiorstw notowanych na rynkach regulowanych.

Obowiązek stosowania jednolitych standardów raportowania


Przedsiębiorstwa objęte obowiązkiem sprawozdawczym będą musiały raportować zgodnie z nowymi Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (z ang. European Sustainability Reporting Standards) zwanymi ESRS, co zapewni większą porównywalność prezentowanych danych.

Audyt raportów


Dyrektywa CSRD wprowadza również obowiązek audytu raportów zrównoważonego rozwoju, co stanowi istotne wzmocnienie w porównaniu do poprzednich przepisów. Wszystkie raporty będą musiały być poddane niezależnej weryfikacji, podobnie jak sprawozdawania finansowe, co zapewni ich rzetelność i wiarygodność.

Raportowanie w odniesieniu do łańcucha wartości


Przedsiębiorstwa będą zobowiązane do ujawniania informacji dotyczących wpływu ich działalności na zrównoważony rozwój, uwzględniając cały łańcuch wartości, w tym dostawców i partnerów biznesowych. Taka perspektywa pozwoli na bardziej kompleksową ocenę ich oddziaływania na środowisko, społeczeństwo i zarządzanie.

Wprowadzenie Dyrektywy CSRD będzie miało istotny wpływ na działalność przedsiębiorstw. Będą one zobowiązane przygotować się do nowych obowiązku prawnych dostosowując tym samym swoje systemy zarządzania i raportowania danych z obszaru środowiskowego, społecznego i zarządczego. Co ważne będą musiały odpowiednio zadbać o podniesienie w tym obszarze kompetencji swoich pracowników.

Implementacja standardów ESG jako odpowiedź na regulacje prawne

Warto zaznaczyć, że implementacja standardów ESG do codziennej działalności przedsiębiorstw jest odpowiedzią na rosnące wymagania regulacyjne.

Unia Europejska kształtuje trendy regulacyjne w zakresie kwestii środowiskowych, społecznych i zarządczych, ustalając kierunki, które mają na celu nie tylko ograniczenie negatywnego wpływu działalności biznesowej na środowisko, ale także zwiększenie transparentności korporacyjnej.

Wśród przykładów działań regulacyjnych, które odzwierciedlają te cele, można wymienić:

W obszarze środowiskowym (E)
Przepisy dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych, takie jak cele klimatyczne wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu oraz obowiązek raportowania emisji w ramach trzech zakresów: Scope 1, Scope 2 i Scope 3.

Przedsiębiorstwa dostosowują się do tych wymagań poprzez wdrożenie systemów zarządzania środowiskowego oraz strategii dekarbonizacji, które minimalizują ich wpływ na środowisko i pozwalają spełniać rosnące wymagania regulatorów.

W obszarze społecznym (S)
Regulacje promujące równość płac i różnorodność, np. wymogi raportowania różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn oraz przeciwdziałania dyskryminacji w miejscu pracy. Wdrażanie programów wspierających różnorodność, polityk przeciwdziałających dyskryminacji oraz systemów zapewniających zgodność z normami społecznymi pozwala firmom spełniać wymogi prawne i budować odpowiedzialną kulturę korporacyjną.

W obszarze zarządczym (G)
Obowiązek raportowania danych zrównoważonego rozwoju zgodnie z Dyrektywą CSRD, który zwiększa transparentność działań przedsiębiorstwa i ich odpowiedzialność wobec interesariuszy.

Wdrożenie przejrzystych polityk zarządczych, systemów zgodności (compliance) pozwala firmo spełniać wymagania regulacyjne i budować zaufanie interesariuszy.

Dzięki dostosowaniu się do tych przepisów firmy nie tylko minimalizują ryzyko kar czy utraty reputacji, ale również zyskują możliwość sprawnego poruszania się w zmieniającym się otoczeniu prawnym.