Podejście oparte na łańcuchu wartości, czyli zmiany w raportowaniu ESG

Choć Dyrektywa CSRD jasno określa, które przedsiębiorstwa są zobowiązane do raportowania działań związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju, to jednak kluczowym elementem Dyrektywy CSRD jest podejście oparte na łańcuchu wartości, które rozszerza zakres raportowania poza same przedsiębiorstwa, obejmując również ich partnerów biznesowych i dostawców.

Te wymogi w praktyce oznaczają, że nawet jeśli firma nie jest objęta bezpośrednio regulacjami Dyrektywy CSRD, może zostać zobligowana do raportowania, aby zachować swoją pozycję w łańcuchu dostaw większych organizacji. Brak przygotowań może skutkować nie tylko ryzykiem utraty współpracy z kluczowymi kontrahentami, ale także negatywnym wpływem na reputację.

Na przykład jeśli firma objęta wymogami Dyrektywy CSRD współpracuje z dostawcą, który nie prowadzi działań zgodnych ze standardami ESG lub nie dostarcza danych sprawozdawczych, może to znacząco wpłynąć na możliwość spełnienia przez nią własnych wymogów regulacyjnych. W efekcie dostawcy Ci mogą być zmuszeni do dostosowania swoich procesów lub ryzykować wykluczeniem z łańcucha dostaw.

Wśród kluczowych wyzwań, jakie stoją przed wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w łańcuch wartości, znajdują się takie kwestie, jak:

Transparentność na każdym etapie działalności
Przedsiębiorstwa muszą dostosować swoje systemy zarządzania i zbierania danych, aby uwzględniały informacje od partnerów i dostawców.

Zmiana relacji biznesowych
Raportowanie danych z obszaru ESG wymaga ściślejszej współpracy z podmiotami w łańcuchu dostaw, co może oznaczać konieczność renegocjowania umów lub zmian partnerów.

Edukacja i wdrożenie standardów
Dostosowanie do wymogów Dyrektywy CSRD związane jest również z koniecznością przeszkolenia pracowników i wprowadzenia nowych procedur.

Ryzyko wykluczenia
Dostawcy, którzy nie dostosują się do nowych wymagań, mogą zostać zastąpieni przez bardziej transparentnych i odpowiedzialnych partnerów.

Przykład działania
Załóżmy, że forma X, zobowiązana do raportowania danych z obszaru ESG zgodnie z wymogami Dyrektywy CSRD współpracuje z firmą Y, niewielkim dostawcą z sektora produkcyjnego.

Firma X musi uwzględnić w swoim raporcie dane o emisjach gazów cieplarnianych, jakie generuje firma Y, a także dane o warunkach pracy i polityce różnorodności.

Jeśli firma Y nie dostarczy tych danych, firma X nie będzie w stanie spełnić wymogów Dyrektywy CSRD, co może zmusić ją do zakończenia współpracy z firmą Y.

Podejście oparte na łańcuchu wartości wprowadza nową jakość w raportowaniu danych z obszaru ESG. Nie tylko zmusza firmy do większej przejrzystości, ale także promuje zrównoważone praktyki w całym systemie gospodarczym. W ten sposób Dyrektywa CSRD wzmacnia ideę odpowiedzialnego biznesu, gdzie liczy się nie tylko wynik finansowy, ale także wpływ na środowisko i społeczeństwo.

Kogo i kiedy będzie obowiązywała Dyrektywa CSRD?

Dyrektywa CSRD to jedno z kluczowych narzędzi Unii Europejskiej, mające na celu zwiększenie odpowiedzialności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorstwa będą zobowiązane do raportowania działań związanych z kwestiami środowiskowymi, społecznymi i zarządczymi.

Dyrektywa wejdzie w życie w trzech fazach, stopniowo rozszerzając zakres obowiązków na coraz większą liczbę przedsiębiorstw.

Faza I: za rok obrotowy 2024

Pierwsza faza Dyrektywy CSRD zacznie obowiązywać od 2024 roku. W tej fazie raportowanie będzie obowiązywało przede wszystkim duże jednostki zainteresowania publicznego lub jednostki dominujące dużych grup, które zatrudniają powyżej 500 pracowników oraz spełniają jedno z kryteriów:
– suma aktywów bilansu powyżej 25 mln euro;
– przychody netto przekraczające 50 mln euro.

Te przedsiębiorstwa już obecnie podlegają obowiązkowi raportowania w ramach Dyrektywy NFRD, ale nowe przepisy wprowadzą bardziej szczegółowe wymagania, szczególnie w zakresie zastosowania Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju.

Faza II: za rok obrotowy 2026

Druga faza zacznie obowiązywać w 2025 roku i obejmie większy krąg firm, w tym duże przedsiębiorstwa zarówno notowane, jak i nienotowane na giełdzie papierów wartościowych oraz jednostki dominujące dużych grup, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów:
– zatrudniają powyżej 250 pracowników;
– suma aktywów bilansu powyżej 25 mln euro;
– przychody netto przekraczające 50 mln euro.

Przedsiębiorstwa te będą zobowiązane do raportowania zgodnie z nowymi wymaganiami Dyrektywy CSRD, które obejmują nie tylko kwestie środowiskowe, ale także społeczne i zarządcze, umożliwiając interesariuszom uzyskanie pełniejszego obrazu działalności przedsiębiorstw.

Faza III: za rok obrotowy 2026

Trzecia faza Dyrektywy wejdzie w życie w 2026 roku. Będzie to okres kiedy obowiązek raportowania obejmie małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na rynku regulowanym spełniające dwa z trzech poniższych kryteriów:
– zatrudniają powyżej 10 pracowników;
– suma aktywów bilansu powyżej 450 tys. euro;
– przychody netto przekraczające 950 tys. euro.

Chociaż małe i średnie przedsiębiorstwa będą raportować w ramach nowych przepisów, wymagania dla nich będą dostosowane do ich skali działalności. Przedsiębiorstwa te będą zobowiązane do przedstawienia raportów, ale w bardziej uproszczonej formie niż większe podmioty. Dodatkowo będą one mogły również skorzystać z odroczenie obowiązku raportowania do 2028 roku.

Dodatkowo od 2028 roku Dyrektywa CSRD obejmie także firmy spoza Unii Europejskiej, które prowadzą działalność na terenie UE. Dotyczyć to będzie przedsiębiorstw, które osiągają obrót netto w UE powyżej 150 mln euro.

Oznacza to, że nawet firmy spoza Unii Europejskiej, jeśli działają na europejskim rynku i mają znaczący wypływ na lokalne społeczności i środowisko, będą musiały spełnić wymogi raportowania zgodne z Dyrektywą CSRD.

Fazowe wdrożenie Dyrektywy CSRD daje przedsiębiorstwom czas na przygotowania, ale nie zwalnia z konieczności podjęcia działań już teraz. Implementacja wymagań sprawozdawczych wnikających z Dyrektywy to proces, który wymaga stworzenia odpowiednich procedur gromadzenia danych, ich weryfikacji oraz przeszkolenia pracowników.

Przedsiębiorstwa, które rozpoczną przygotowania wcześniej, zyskają przewagę konkurencyjną, wykazując swoje zaangażowanie w przejrzystość i zrównoważony rozwój. Brak działań przygotowawczych może natomiast prowadzić do ryzyka kar finansowych oraz utraty reputacji.

Jeśli Twoja firma mieści się w jednej z objętych Dyrektywą grup, nadchodzące przepisy mogą stanowić zarówno wyzwanie, jak i szanse na budowanie przewagi konkurencyjnej. Przyszłość raportowania to nie tylko spełnienie obowiązków prawnych, ale także krok w stronę budowy wiarygodnego i długofalowego rozwoju, który będzie doceniany przez interesariuszy i klientów.