Podwójna istotność, czyli narzędzie do identyfikacji kluczowych kwestii z obszaru ESG

Wraz z wprowadzeniem nowych przepisów dotyczących sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej, przedsiębiorstwa stoją przed wyzwaniem, jak w sposób precyzyjny i transparentny określić zakres informacji, które powinny znaleźć się w ich raportach. Ocena podwójnej istotności (z ang. Double Materiality Assessment) to narzędzie, które pozwala firmom zidentyfikować kluczowe kwestie związane z ich wpływem na otoczenie oraz ryzykami i szansami wynikającymi ze zrównoważonego rozwoju.

Podwójna istotność jest fundamentem sprawozdawczości zgodnej z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju wprowadzonymi w ramach Dyrektywy CSRD. Dzięki temu podejściu firmy mogą określić, które kwestie dotyczące zrównoważonego rozwoju są najbardziej istotne zarówno z perspektywy finansowej, jak i ich wpływu na otoczenie.

Na czym polega podwójna istotność?
Ocena podwójnej istotności umożliwia firmom identyfikację kluczowych kwestii
zrównoważonego rozwoju z dwóch perspektyw:

  1. Wpływu otoczenia na działalność firmy (materialność finansowa)
    W tej części oceny firma identyfikuje kwestie, które mogą istotnie wpłynąć na jej wyniki
    finansowe, działalność operacyjną oraz strategię biznesową. Przykładowo, mogą to być zmiany regulacyjne, koszty wynikające z emisji CO2 czy ryzyka związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, które wpływają na łańcuch dostaw.
  2. Wpływu działalności firmy na otocznie (materialność wpływu)
    Ten aspekt koncentruje się na analizie, jak działania przedsiębiorstwa oddziałują na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. Mogą to być takie kwestie jak emisje gazów cieplarnianych, zużycie zasobów naturalnych, przestrzeganie praw człowieka czy warunki pracy w łańcuchu dostaw.

Dlaczego ocena podwójnej istotności jest wymagana?
Obowiązek przeprowadzenie oceny podwójnej istotności wynika bezpośrednio z Dyrektywy CSRD oraz Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju, które definiują standardy raportowania danych z obszaru ESG. Firmy zobowiązane do sporządzenia takich raportów muszą udokumentować proces identyfikacji kluczowych kwestii zrównoważonego rozwoju, co umożliwia:

Spełnienie wymagań regulacyjnych
Dyrektywa CSRD wymaga, aby raporty ESG obejmowały wyłącznie te informacje, które zostały uznane za istotne w procesie oceny. Przeprowadzenie tej analizy jest zatem kluczowe, aby raporty były zgodne z przepisami i spełniały standardy ESRS.

Określenie kluczowych kwestii

Ocena podwójnej istotności pozwala firmie jasno określić, które aspekty środowiskowe,
społeczne i związane z ładem korporacyjnym są najbardziej istotne. Dzięki temu raporty
koncentrują się na zagadnieniach kluczowych dla działalności przedsiębiorstwa i jego
otoczenia.

Lepsze zarządzanie ryzykiem i szansami
Ocena podwójnej istotności umożliwia firmom identyfikację zarówno ryzyk, jak i szans związanych z obszarem ESG, wspierając długoterminowe planowanie strategiczne.

Budowanie zaufania interesariuszy
Transparentne raportowanie danych z obszaru ESG oparte na rzetelnie przeprowadzonej ocenie podwójnej istotności, wzmacnia zaufanie inwestorów, klientów i innych interesariuszy.

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju

Wprowadzenie Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (z ang. European Sustainability Reporting Standards) zwanych ESRS to kluczowy element wdrażania Dyrektywy CSRD, której celem jest zrewolucjonizowanie podejścia do raportowania danych z obszaru ESG.


Nowe wymogi mają nie tylko zwiększyć transparentność działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa, ale także ułatwić porównywalność raportów oraz promować odpowiedzialne i zrównoważone zarządzanie w całej Unii Europejskiej.

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju powstały jako odpowiedź na rosnące wymagania inwestorów, regulatorów oraz konsumentów, którzy oczekują bardziej szczegółowych i rzetelnych informacji na temat wpływu działalności przedsiębiorstw na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę.

W odróżnieniu od wcześniejszych praktyk raportowania danych niefinansowych, ESRS wprowadzają ujednolicone zasady, dzięki którym firmy z całej Unii Europejskiej będą raportować w oparciu o spójne i porównywalne standardy.

Standardy obejmują różnorodne obszary działalności przedsiębiorstw, koncentrując się na trzech kluczowych obszarach ESG:

Obszarze środowiskowym (E)
Przedsiębiorstwa będą zobowiązane do raportowania m.in. danych dotyczących emisji gazów cieplarnianych, zużycia energii, zarządzania odpadami czy działań związanych z adaptacją do zmian klimatu.

Obszarze społecznym (S)
Standardy wymagają przedstawienia informacji na temat wpływu działalności firmy na prawa człowieka, relacji z pracownikami oraz zaangażowania społecznego.

Obszarze zarządczym (G)
Obejmują m.in. kwestie dotyczące zarządzania ryzykiem, strukturą zarządu, etyki biznesowej.

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju zostały zaprojektowane z myślą o różnorodności firm działających w Unii Europejskiej, uwzględniając zarówno specyfikę sektorów, jak i skalę działalności. Dzięki temu raportowanie według ESRS pozwala na elastyczność w podejściu do przedstawiania danych, co ma szczególne znaczenie w przypadku mniejszych przedsiębiorstw czy organizacji z wybranych branż.

Kluczowym elementem ESRS jest zasada istotności, która stanowi fundament nowego sytemu raportowania gdyż firmy są zobowiązane raportować jedynie te kwestie, które mają rzeczywisty wpływ na ich działalność oraz otoczenie – środowiskowe, społeczne i gospodarcze.

Podejście oparte na łańcuchu wartości, czyli zmiany w raportowaniu ESG

Choć Dyrektywa CSRD jasno określa, które przedsiębiorstwa są zobowiązane do raportowania działań związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju, to jednak kluczowym elementem Dyrektywy CSRD jest podejście oparte na łańcuchu wartości, które rozszerza zakres raportowania poza same przedsiębiorstwa, obejmując również ich partnerów biznesowych i dostawców.

Te wymogi w praktyce oznaczają, że nawet jeśli firma nie jest objęta bezpośrednio regulacjami Dyrektywy CSRD, może zostać zobligowana do raportowania, aby zachować swoją pozycję w łańcuchu dostaw większych organizacji. Brak przygotowań może skutkować nie tylko ryzykiem utraty współpracy z kluczowymi kontrahentami, ale także negatywnym wpływem na reputację.

Na przykład jeśli firma objęta wymogami Dyrektywy CSRD współpracuje z dostawcą, który nie prowadzi działań zgodnych ze standardami ESG lub nie dostarcza danych sprawozdawczych, może to znacząco wpłynąć na możliwość spełnienia przez nią własnych wymogów regulacyjnych. W efekcie dostawcy Ci mogą być zmuszeni do dostosowania swoich procesów lub ryzykować wykluczeniem z łańcucha dostaw.

Wśród kluczowych wyzwań, jakie stoją przed wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w łańcuch wartości, znajdują się takie kwestie, jak:

Transparentność na każdym etapie działalności
Przedsiębiorstwa muszą dostosować swoje systemy zarządzania i zbierania danych, aby uwzględniały informacje od partnerów i dostawców.

Zmiana relacji biznesowych
Raportowanie danych z obszaru ESG wymaga ściślejszej współpracy z podmiotami w łańcuchu dostaw, co może oznaczać konieczność renegocjowania umów lub zmian partnerów.

Edukacja i wdrożenie standardów
Dostosowanie do wymogów Dyrektywy CSRD związane jest również z koniecznością przeszkolenia pracowników i wprowadzenia nowych procedur.

Ryzyko wykluczenia
Dostawcy, którzy nie dostosują się do nowych wymagań, mogą zostać zastąpieni przez bardziej transparentnych i odpowiedzialnych partnerów.

Przykład działania
Załóżmy, że forma X, zobowiązana do raportowania danych z obszaru ESG zgodnie z wymogami Dyrektywy CSRD współpracuje z firmą Y, niewielkim dostawcą z sektora produkcyjnego.

Firma X musi uwzględnić w swoim raporcie dane o emisjach gazów cieplarnianych, jakie generuje firma Y, a także dane o warunkach pracy i polityce różnorodności.

Jeśli firma Y nie dostarczy tych danych, firma X nie będzie w stanie spełnić wymogów Dyrektywy CSRD, co może zmusić ją do zakończenia współpracy z firmą Y.

Podejście oparte na łańcuchu wartości wprowadza nową jakość w raportowaniu danych z obszaru ESG. Nie tylko zmusza firmy do większej przejrzystości, ale także promuje zrównoważone praktyki w całym systemie gospodarczym. W ten sposób Dyrektywa CSRD wzmacnia ideę odpowiedzialnego biznesu, gdzie liczy się nie tylko wynik finansowy, ale także wpływ na środowisko i społeczeństwo.